2021.04.08
W czsaie kwarantanny dla wielu kino stało się prawdziwym zbawieniem – obejrzano nie jeden film i serial telewizyjny, zostały przypomniane najlepsze arcydzieła filmowe. Luzując ruch między samorządami, Druskienickie centrum informacji turystyki i biznesu zaprasza w Druskienikach poczuć się jak w kinie, i przedstawia top 5 faktów dla smakoszy kina, które dodadzą przysmaku do spaceru po kurorcie.
Dlaczego spacerując po Druskienikach warto nucić melodie z westernów „spageti“ Ennio Morricone? W której wiosce obok Druskienik chleb orzechowy ma najwspanialszy zapach? Czy wiedzieliście, że w legendarnym filmie Andrzeja Tarkowskiego „Stalker“ deklamowano wiersz zainspirowany Druskienikami? Co wiąże Tarkowskiego, Banionisa i Czurlionisa? Zapoznajcie się z ciekawymi faktami oraz miejscami, nie przegapcie okazji posiedzieć na ławeczce obok Wielkiego aktora litewskiego Donatasa Banionisa – spacer będzie pełen ducha kina smakowego! Zapraszamy na wycieczkę po top 5 faktów.
Charles Buchinsky (Charles Bronson) i Druskieniki
Zacznijmy naszą listę top 5 faktów od Charlesa Bronsona. Czy wiedzieliście, że w żyłach znanego aktora Hollywódskiego Charlesa Bronsona płynęła litewska krew? Prawdziwe imię znanego aktora było Charles Dennis Buchinsky. Urodził się 3 listopada w 1921 roku w Ehrenfeld, stan Pensylwania, USA, jednak jego ojciec, prawdziwy Litewski Tatar (lipka) Władysław Buchinsky, pochodził z Druskienik. Z wybuchem wojny rosyjsko-japońskiej, odmówił służby w armii carskiej i, z obawy przed represjami wyemigrował do USA. Tam Władysław stal się Walterem Buchinsky, ponieważ tak brzmiało bardziej po „amerykańsku“ i spotkał swoją przyszłą żonę, również litewską emigrantkę pierwszego pokolenia, Maryte Valinskaite (Mary Valinsky).
Jak i większość dzieci, z którymi dorastał w Pensylwanii, Charles nie mówił po angielsku aż do wieku młodzieńczego. Nawet później w wojsku miał tak mocny akcent, że towarzysze uważali go za przybysza z kraju obcego. Niemniej jednak Charles biegle władał litewskim i rosyjskim językami.
Dzieciństwo Charlesa było niezwykle trudne, on był 11-tym dzieckiem z 15-tu, a ojziec zmarł, gdy Charlesowi dopiero było 10 lat. Będąc 16 latkiem, wspólnie z bratem pracował w kopalni węgla kamiennego. Rodzina żyła tak ubogo, że raz musiał pójść do szkoły w sukience siostry, bo poprostu nie miał innego ubrania.
Dla Charlesa szczęsliwym biletem ucieczki z ubóstwa stała się służba w wojsku Sił Powietrznych Armii Stanów Zjednoczonych – brał udział w II wojnie światowej, odniósł rany i dostał odznakę „Purpurowego Serca“.
A następnie zaczęła się imponująca karjera w kinie – Charles Bronson został jedną z najpopuliarniejshych gwiazd Holliwoodu, jedną z pierwszych, które za film otrzymywały milionowe wynagrodzenia. Niektóre filmy zostały stworzone specjalnie dla niego, jak pisali krytycy kina „skromnemu introwertykowi, który nie ogląda filmów, w których sam odgrywa rolę, i wciąż niewierzącemu, że ta historia sławy naprawdę jest o nim“.
Zagrał w następnych kultowych filmach „Pewnego razu na Dzikim Zachodzie“ (Once Upon a Time in the West), „Siedmiu wspaniałych“ (The Magnificent seven), „Žyczenie śmierci“ (Death Wish). Jak Buchinsky stał się Bronsonem? Według legendy, gdy Charles spojrzał w okno studia „Paramount“ i ujrzawszy nazwę ulicy „Bronson avenue“ po prostu wziął go sobie.
Jedna z najsłynniejshych postaći Charlesa Buchińskiego – facet z harmonijką, „Man with Harmonica“. Więc gdy następnym razem pojedziecie do Druskienik, możecie wrzucićdo bagażu harmonijkę. Wnet nie zdiwcie się, jeśli w głowie mogą zacząć kręcić się melodie westernów Enio Moriconne. To aura Charlesa Bronsona, korzenie którego są tu, w Druskienikach.
Przysiąć obok Wielkiego mistrza kina Litewskiego Donatasa Banionisa
Rzeźba obok „Grand SPA Lietuva“ świętej pamięci aktora teatru i kina Donatasa Banionisa, na ławeczce z książką w ręku, obok stojącego żurawia, jakby zaprasza wszystkich wczsowiczów zdrojowiska przysiąść i odpocząć.
„Dla mnie okazali tak duży zaszczyt, liudzie się zjadą z całego światu. Widzę z Niemiec, ze Stanów Zjednoczonych. Wszyscy mniej czy więcej znają mnie z filmów. I dziś siedzimy tu z moim sodowtórem“ – tak mówił z własnym poczuciem humoru D.Banionis, w 2010 r. odsłaniając rzeźbę. Jei wzniesienie zainicjował honorowy obywatel Druskienik Bronisław Lubys, który był dużym miłośnikem talentu Banionisa.
Poczucie humoru – tą cechę D.Banionisa zapamiętał i Mindaugas Junczius, autor rzeźby. Ponieważ nieopodal tej rzeźby jest pomnik Mikołaju Konstantemu Czurlanisu, Donatas Banionis żartował, że tylko brakuje rzeźby Arvidasu Sabonisu, i „wszystko, będzie cała Litwa“.
Z Druskienikami, w których mieszkał i tworzył jeden z najdostojniejszych artystów Litewskich Mikołaj Konstanty Czurlanis, aktora Donatasa Banionisa lączyła szczególna więz. O tym znanym kompozytorze i artyście w 1975 roku razem z reżyserem Robertem Verbą tworzył film dokumentalny. W zdrojowisku aktor często występował i wypoczywał.
Być może najbardziej żywa linia w filmie „Przedstawiam świat jako wielką symfonię…“ – wyjątkowe kadry, na których rzeźba Vladasa Vildżiūnasa, poświęcona Czurlanisowi, jest transportowana do Druskienik. Film można zobaczyć tutaj.
Wiersz, zainspirowany latem w Druskienikach, w „Stalker“ A.Tarkowskiego
Dla smakoszy kina Andreja Tarkowskiego przedstawiać nie trzeba – to chyba najbardziej znany na świecie reżyser rosyjski. Ingmar Gergman zapoznanie się z jego pierwszym filmem przyrównał cudowi, twórczość A.Tarkowskiego jest szeroko omawiana, interpretowana i studiowana. W jednym najbardziej znanym filmie A.Tarkowskiego „Solaris“ (1972 r.), zrealizowany według powieści Stanisława Lema – główną rolę – psychologa – kosmicznego podróżnika Krisa Kelvina odegrał już wcześniej wspomniany Donatas Banionis. Interesujące to, że krajobraz morza Czarnego zainspirował A.Tarkowskiego w filmie przedstawić powierzchnię planety Solaris podobną do oceanu – mało komu znany fakt, że M.K.Czurlanis był zainteresowany fotografią i również przez objektyw aparatu fotograficznego fiksował morze Czarne.
Jednak najbardziej niespodziewany fakt, że w najsłynniejszym filmie A.Tarkowskiego „Stalker“ deklamowany przez głównego bohatera wiersz „Oto i lato mineło“ został napisany w Druskienikach:
Wiersz «Вот и лето прошло…» napisał ojciec A.Tarkowskiego, słynny Rosyjski poeta XX w. Arsenij Tarkowski, w 1967 r. w czasie pobytu z rodziną w Druskienikach, w domie pod numerem 4 na ul. Druskienickiej. Niewątpliwie wiersz został zainspirowany letnimi dniami spędzonymi w zdrojowisku.
Znajdziesz polską wersję tutaj.
Pachnąca chlebem orzechowym wieś obok Druskienik
„To dawno było. Dokładnie tutaj, mędzy żyta i pól ziemniaczanych, w szeroko rozrzuconym miasteczku Litewskim, które w dzieciństwie mi się wydawało największym i najważniejszym miastem na świecie. Co tam Paryż, Londyn czy Rio de Janeiro! Na naszej jedynei ulicy za pochyłymi płotami, za malowanymi na biało okiennicami, tryskało niezwykłe życie i nigdzie niewidziana namiętność“.
Tak się zaczyna wyreżyserowana przez Arūnasa Żebriūnas pierwsza litewska tragikomedia „Chleb Orzechowy“ (1977 r.) o niezgodzie sąsiedzi Szatasów i Kaminskich, pomędzy nimi przebiegłą cień krowy i pierwszej miłości Andriusa Szatasa (aktor Algirdas Latenas) oraz Liuki Kaminskaite (aktorka Elvyra Piszkinaite, pachnąca chlebem orzechowym.
Prawie cały film został nakręcony we wsi Żiogeliai, Druskienikach, a tak że kręcono w parku dworskim Leipalingisa i szkole. Żiogeliai – stara wieś etnograficzna nadniemeńskich dzukuw, położona w otoczeniu lasów. Wyruszając na spacer po prawdziwym dzukiiskim lesie, przy rzece otwiera się piękny widok na znajdujący się na drugim brzegu Niemna kościół i klasztor w Liszkowie. We wsi ocalał autentyczny dzukiski dworek na dwa końce, który w filmie był domem rodziny Szatasów. Dworek Kaminskich z drewnianymi od ich namiętności rozpadającymi się kolumnami został stworzony przez artystę, Algirdasa Niczusa, który w czasie nagrywania miał naprawdę ciekawej roboty:
„„Nieco uporządkowaliśmy znaleziony dworek, dostawiliśmy płot. Stworzyliśmy dom, gzie od namiętności Kaminskich upada kolumna. Było ciekawie mysleć, wesoło pracować. W scenariuszu było napisane, że krowa pasie się na dachu. Dobrze, jeśli trzeba, zrobimy. Z Łotwy przywieźli darń, okryliśmy im dach chaty. Popatraliśmy z A.Żebriunasem na ten dach i na tą krowę. Zrozumieliśmy, to tyle z tym, nie będziemi wciągać krowę.“
Wyjątkową historią o tym filmie podzieliła się Rasa Dumczucie w grupie „Druskininkų krašto praeitis, genealogijos“ (Genealogia, przeszłość regionu Druskienik). Ówczas jej dziadek Vladas Jakavonis pracował w Druskienikach kierowcą wodowozu. Został wyznaczony pojechać do Żiogeli i „zorganizować“ deszcz, a pomógł jemu zięć, księgowy fabryki „Drobė“ Albert Plieskis. Rasa do tych czas pamięta ten skromny, ale miły udział i, oglądając scenę deszczu, próbuje wczuć się i wypatrzeć po drugiej stronie kadru już odeszłych poza granicę dziadka i wujka.
Szukając nowych doświadczeń podróży, w Żiogeliai będziecie mogli zapomnieć o hałasie miasta i kurzy. Będziecie mogli poczóćnie tylko magię kina, zobaczyć wykorzystany w filmie legendarny dworek, ale i wypróbować wszystkie przyjemności rozrywek i życia wiejskiego. Więcej informacji na temat agroturystyki w Żiogeliai znajdziecie tu.
Napisany w Druskienikach scenariusz „Herkus Mantas“
Ostatni film na naszej liście top 5 faktów to „Herkus Mantas”. Historyczny film Litewski „Herkus Mantas“ (1972 r.) jest poświęcony pamięci narodowi Prus – ich mowa i kultura była spokrewniona z litwinami. Krytyk filmowy Saulius Macaitis twierdził, że „Herkus Mantas“ – pierwszy znaczący historyczny film litewski, który pokonał niedobór dokładnej faktografii oraz niedostatek bazy materialnej Litewskiego Studia Filmowego.
Scenariusz literacki tego filmu został stworzony w Druskienikach przez Sauliusa Szaltenisa. W 1971 r. ukazał się w czasopismie „Pergalė“ („Zwycięstwo“), a w 1972 r. wydawnictwo „Vaga“ („Bruzda“) wydało go razem z opowoeścią „Chleb orzechowy“. Autorowi scenariusza udało się stworzyć wyrazisty obraz Herkusa Mantasa, któremu nie zabrakło ani bohaterstwa ani złożoności osobowości.
Interesujące to, że w 1970 r. scenariusz został szybro potwierdzony przez Studio Filmowe oraz Komitet kina Litewskiego. Jednak Moskiewskie cenzorzy stwierdzili, że temat nie wchodzi w plany radzieckiego kinematografu, i scenariusz został odrzucony. Po kilku miesięcach powtórnie złożyli wniosek, bardziej podkreślając cel ideologiczną, i tym razem udało się. Naprawdę scenariusz został potwierdzony bardziej dlatego, że z początkiem kryzysu ekonomicznego radzieckiei kinematografii i gwałtownego spadku widzów, potrzebny był zyskowny film rozrywkowy.
Jednak że sam scenariusz stał się prawdziwym wyzwaniem i dla studia filmowego, i dla reżysera. Nie tak łatwo było wdrożyć szerokie ambicje. Sam Szaltenis po ukazaniu się filmu był dość krytyczny i twierdził, że „każdy artysta ma stworzony swój świat i swoją atmosferę. Studio filmowe i reżyser nie zrozumieli mojego pomysłu. Na ekranie nie ten Monte, o którym pisałem scenariusz. Mówiąc o filmie, to mi zabrakło klimatu średniowiecznego, pełni przestrzeni, okrucieństw. Najbardziej mnie irytowałsposób mówienia, tu dużo balastu.“
Cokolwiek tam było, we wszystkie czasy Druskieniki sawały się zródłem inspiracji dla twórców – i kino tu nie jest wyjątkiem.
Naprawdę to nie są jedyne interesujące fakty historii kina, związane z Druskienikami.
Oto w 1967 r. w Szandubrze polska gwiazda kina Pola Raksa zagrała w filmie historii miłości i wojny „Zosia“, a miasto Druskieniki nie raz stawało się miejscem nagrań różnych seriali televizyjnych. Znacie interesujące fakty o historii kina i Druskienikach? Prosimy pisać komunikacija@druskininkai.lt !
Mamy nadzieję, że spodobała Ci się nasza top 5 faktów artykul. W przyszłości będzie więcej takich list, więc regularnie odwiedzaj naszą stronę internetową druskininkai.lt
Przygotowane przez Druskienickie centrum informacji turystyki i biznesu.