2019.11.06
Gdy Wielki Stwórca równię nadniemeńską rzeźbił, szedł linją surową i w silniejszym skurczu dłoni kształty ziemi lepił. Bogato sypał na nią żółtawym aż do bezbarwia białości piaskiem, prósząc ją obficie mchem, jakby siwym od starości dziejów ziemi i swego istnienia. […]
Lecz gdy Stwórca – Rzeźbiarz do Niemna brzegu się zbliżył i zmęczony surowościq pracy palcom spocząć pozwolił, z roskoszy wolności i odpoczynku ku ziemi błogi uśmiech spoczywania posłał. Wdzięczna ziemia odkurczyła swą pierśściśniętą do prostoty płaszczyzny. Mała Rotniczanka skoczyła radośnie, spiesząc ku Niemnowi, jakby samą siebie prześcignąć chciała […]. Z pod ziemi trysły źródła o różnych smakach, a barwna zieleń z niespodziewanemi, strzelistemi jak gotyki drzewami zastąpiła mech siwy i szary. W ten sposób Druskienniki były niespodzianką myśli Stwórcy w odpoczynku, gdy Ten się uśmiechnął.
Józef Piłsudski, „Złota księga Drusiennik”
Czerwiec 1924 r. pierwszy pobyt Marszałka Piłsudskiego w Druskiennikach. Do zdrojowiska przybył wraz z rodziną i zamieszkał w willi pani Bolcewiczowej przy ulicy Jasnej 8. Był to dwupiętrowy drewniany dom, bez światła elektrycznego wybudowany w połowie XIX w. Czas wolny Marszałek poświęcał na studiowanie map, czytanie książek i czasopism.
16 czerwca 1925 r. Druskienniki ponownie gościły Marszałka z rodziną. Na peronie dworca kolejowego honory zaszczytnym Gościom oddała kompania 5. Pułku PiechotyLegionów. Pułk stacjonował w Wilnie. Po uroczystości powitalnej dorożka zawiozła kuracjuszy na ulicę Jasną 8.
W 1926 r. był w Druskiennikach od 30 czerwca 1926 r. do 3 lipca. Ponownie przybył tu w ostatnich dniach sierpnia w towarzystwie mjr Aleksandra Prystora i adiutanta por. Michała Golińskiego. Wyjazd ten różnił się od poprzednich z uwagi na nieobecność rodziny. Marszałek i oficerowie towarzyszący zamieszkali przy ul. Spokojnej. Swój pobyt Józef Piłsudski rozpoczął od obserwacji ćwiczeń wojskowych wileńskiego garnizonu i rozmów politycznych.
W 1927 r. Marszałek na czas urlopu wybrał domek na Pogance, własność Państwowego Zakładu Zdrojowego w Druskiennikach. Józef Piłsudski sam sobie wybrał tę chatkę raczej niż domek, mimo przeznaczenia dla niego przez władze uzdrowiska murowanego domu w centrum miasta. Z pewnością do wyboru przyczynił się pobliski, urwisty brzeg Niemna i ławeczka, z której roztacza się widok na dwa ramiona przepływającej rzeki. 30 maja 1937 r. na domu na Pogance zawisła tablica pamiątkowa. Dom rozebrano w 1964 r.
Domek ten tak zapamiętał działacz polonijny Tomasz Siemiradzki, będący w Druskiennikach w lipcu 1927 r.: „Willa drewniana, malutki stary jakiś dworek na wzgórzu, ukryty w lesie nad Niemnem. Marszałek mieszka tu sam pod opieką oficera i kilku żołnierzy, zastawa prosta, skromna jak w obozie, żadnych trunków nie było. „
W 1928 r. Józef Piłsudski został Honorowym Obywatelem miasta.
Ostatni dłuższy pobyt zaczął on 8 czerwca 1930 r., krótko przed przyjazdem do Warszawy ministra spraw zagranicznych Włoch Dino Grandiego. 11 czerwca Marszałek powitał ministra w domu na Pogance.
10 i 11 sierpnia 1931 r. po ostatni raz Piłsudski odwiedził Druskienniki. Tym razem nocował w Hotelu Europejskim.
Józef Piłsudski lubił w Druskiennikach odpoczywać i zażywać kąpieli solankowo-bromowych. Lubił też spacerować brzegami rzeki Ratniczanki wpadającej do Niemna, siadać na ławce w parku, podziwiać Niemen. Siadał pod dębem nieopodal ujścia Ratniczanki do Niemna.
„Doktorzy zalecają, bym jechał leczyć się za granicę, a ja pragnę na lato wyjechać do Druskiennik. Doktorzy mają swoją politykę, a ja swoją. Gdyby oni znali Kresy, tamtejsze drzewa, powietrze i lud tamtejszy, nasze potrawy i przyzwyczajenia, na pewno zmieniliby swoją politykę. Zobaczymy, czyja polityka zwycięży – ich czy moja? Dla mego zdrowia potrzebne są tamtejsze lasy, gawęda z tamtejszymi ludźmi i smak tamtejszych potraw”. Józef Piłsudski